Historia Oddziału – Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych

90 lat działalności Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych 1919-2009

W dziedzinie gazownictwa i techniki sanitarnej już od zarania naszej niepodległości zjawiają się działacze, którzy łączą wybitną znajomość zawodu z głębokim rozumieniem potrzeb społecznych. Praca i osobiste zaangażowanie tych ludzi przyczyniły się do znaczącego rozwoju dziedzin przez nich reprezentowanych. Terenem ich działalności były organizacje i stowarzyszenia niepodległościowe i zawodowe, które powstawały w różnych warunkach politycznych i gospodarczych.

W 1914 r. inż. Eugeniusz Kwiatkowski oraz inż. Stefanem Dażwański pracując w Gazowni Lubelskiej zorganizował w Lublinie lokal do pracy konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej pod szyldem „Czytelni Mieszczańskiej”.

Na zjeździe Techników Polskich w Warszawie w kwietniu 1917 roku Eugeniusz Kwiatkowski był jednym z organizatorów Koła Gazowników Polskich przy Stowarzyszeniu Techników w Warszawie. Koło to przyłączyło się do Polskiego Związku Techników Gazownictwa (istniejącego od 1910 r.).

Jako formalny początek PZITS został przyjęty I Ogólnokrajowy Zjazd Gazowników Polskich zorganizowany w Warszawie w dniach 23 – 25 kwietnia 1919 r. Przechodząc przeobrażenia stowarzyszenie przyjmowało kolejne nazwy: od 1922 roku Zrzeszenie Gazowników, Wodociągowców i Techników Sanitarnych, od 1952 r. – Stowarzyszenie Naukowo Techniczne Inżynierów i Techników Sanitarnych, Ogrzewnictwa, Gazownictwa i terenów zielonych, a od 1957 r. – Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych.

Eugeniusz Kwiatkowski był członkiem tych stowarzyszeń, ponadto w latach 1919 – 1922 pełnił funkcję wicedyrektora Polskiego Towarzystwa Gazowniczego.

Stefan Dażwański pełnił funkcje dyrektora Gazowni Lubelskiej w latach 1919 – 1926. Dzięki jego aktywności i wiedzy technicznej zakład został gruntownie przebudowany i unowocześniony. Wybudowano nowoczesną piecownię pionowo-komorową z kominem o wysokości 48 m., nową aparatownię i odsiarczalnię do oczyszczani i przetłaczania gazu oraz zbiornik gazu przystosowany do późniejszego teleskopowania. W latach 1924, 1925 i 1931 był członkiem zarządu głównego Zrzeszenia Gazowników i Wodociągowców Polskich. W tym okresie działał aktywnie w Związku Gospodarczym Gazowni zrzeszającym dyrektorów zakładów gazowniczych, zajmując się miedzy innymi zabieganiem o środki finansowe na ich rozbudowę i modernizację. Dzięki staraniom związku unowocześniono i rozbudowano w latach 1922-1932 gazownie w Warszawie, Łodzi, Bydgoszczy, Poznaniu i Lublinie. Związek Gospodarczy Gazowni zajmował się, także zagadnieniami ekonomicznym, w tym taryfami za gaz, ponadto pełnił role łącznika i reprezentanta wobec władz.

Sejm RP w dniu 2 maja 1919 r. uchwalił ustawę „O wyłącznym upoważnieniu Państwa do zakładania rurociągów służących do prowadzenia gazów ziemnych, regulowania produkcji i użytkowania ich” (D.U.PP Nr 39 z dnia 09.05.1919 r. poz. 292.

W latach 1927-29 wybudowano w Mościcach Państwową fabrykę Związków Azotowych. Do tej fabryki wybudowano w 1933 r. 76-kilometrowy gazociąg gazu ziemnego z kopalni Roztoki koło Jasła. Gaz ziemny po raz pierwszy w Polsce został zastosowany jako surowiec do produkcji nawozów sztucznych.

Do zagadnień najbardziej ogólnych techniki sanitarnej należą: zagospodarowanie przestrzenne miast i osiedli w aspekcie wymogów higieny, ochrona środowiska przyrodniczego, higiena mieszkania, higiena budynków administracji i użyteczności publicznej oraz sposoby zapobiegania chorobom zakaźnym.

Do techniki sanitarnej należą takie zagadnienia szczegółowe, jak gazownictwo, wodociągi, kanalizacje, ochrona wód przed zanieczyszczeniem, urządzenia do oczyszczania wody ścieków, technologia wody i ścieków, ochrona atmosfery, zwalczanie hałasu, balneotechnika, oczyszczanie miast i osiedli, ciepłownictwo, ogrzewnictwo, wietrzenie, klimatyzacja, instalacje sanitarne oraz w dużym zakresie urbanistyka miejskich sieci podziemnych.

Zjazd Zrzeszenia w 1935 r. uznał za konieczne, nawiązanie ścisłego kontaktu z instytucjami zajmującymi się urbanistyką, a to w celu wytworzenia w tej dziedzinie celowej współpracy architektów – urbanistów z inżynierami gazownikami, wodociągowcami i sanitarnymi

W 1939 r. wraz z wybuchem wojny Zrzeszenie przerwało swoją działalność. Akta i archiwum przechowywano początkowo w Dyrekcji Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie, a później na stacji Filtrów.

Po drugiej wojnie światowej w dnach 8-9 listopada 1945 r. odbył się w Katowicach i Gliwicach XXII Zjazd Polskich Gazowników, Wodociągowców i Techników Sanitarnych. Gdy zapadła uchwała wznowienia działalności Zrzeszenia trzeba je było na nowo organizować. Kierunek i zakres prac należało przystosować do nowych form ustrojowych i wymagań ramowego statutu Naczelnej Organizacji Technicznej.

Wyzwolenie kraju w 1945 r., jego odbudowa ze zniszczeń, a dalej Plan 6-letni wymagały podejmowania wielu odpowiedzialnych decyzji o charakterze naukowo-technicznym w dziedzinach reprezentowanych przez nasze Zrzeszenie.

W dniu 27 maja 1946 r. Zrzeszenie przystąpiło do Naczelnej Organizacji Technicznej.

Był to okres ciężki, w którym dźwigała się gospodarka narodowa, borykająca się z olbrzymimi trudnościami. PZGWTS staje do współpracy w dziele odbudowy kraju, dając ważki wkład fachowy dla uruchomienia i podniesienia z ruin zakładów gazowniczych, wodociągowych i techniczno sanitarnych.

Do podstawowych celów Zrzeszenia należało:

1) rozwijania techniki i myśli technicznej, w szczególności w dziedzinach związanych z jego działalnością,

2) reprezentowanie kadr inżynieryjno-technicznych wobec władz centralnych i lokalnych, a także organizacji społecznych,

3) współdziałanie w planowaniu i realizacji rozwoju reprezentowanych branż,

4) aktywizację członków, podnoszenie kwalifikacji i kształtowanie etyki zawodowej,

5) popularyzowanie wiedzy i postępu technicznego.

Rozszerzenie zakresu zainteresowań działu techniki sanitarnej wiązało się z urbanizacją kraju i rozbudową przemysłu. Te procesy rozwojowe, wymagające w wielu przypadkach interwencji techniki sanitarnej, znalazły wyraz w opublikowanych na ten temat pracach, omawiających rolę techniki jako wyraz troski o zdrowie człowieka, w problemach inżynierii miejskiej w urbanistyce, w zadaniach techniki sanitarnej świetle warunków zdrowotnych kraju oraz w głównych problemach inżynierii sanitarnej w pięcioletnich planach gospodarczych.

W tej mierze niezwykle poważną rolę odegrał nasz organ specjalistyczny „Gaz Woda i Technika Sanitarna”, który w sposób szybki przekazywał ostatnie zdobycze techniki w zakresie interesującym naszych czytelników, podając wiele informacji naukowych i praktycznych.

W latach sześćdziesiątych nastąpiła intensywna rozbudowa systemu przesyłowego gazu ziemnego (w ramach działalności Zakładu Gazu Ziemnego w Tarnowie). Do głównych inwestycji tego okresu należy zaliczyć budowę magistrali południowej od Granicy Państwa w Hermanowiczach przez Jarosław Sędziszów -Tarnów na Śląsk oraz magistrali północnej od Jarosławia przez Rozwadów, Końskowolę do Zakładów Azotowych w Puławach i z Końskowoli do Wronowa .Budowane w tym gazociągi magistralne, posiadały w większości średnice nominalne dotychczas niespotykane, a mianowicie DN 700, 600, 500 i najwyższe stosowane w tym czasie ciśnienie nominalne PN 63.Odgałęzienia od tych gazociągów umożliwiło zasilanie gazem ziemnym między innymi takich miejscowości , jak Nowy Sącz, Krynica Zakopane, Lublin, Końskie i Piotrków.

Do ważniejszych wydarzeń 1966 r. można zaliczyć doprowadzenie gazu ziemnego do miasta Lublina, po wybudowaniu gazociągu DN 250, PN 63 Poniatowa – Lublin, stanowiącego odgałęzienie od magistrali północnej DN 700, PN 63 Jarosław – Puławy. Dzięki wybudowaniu prowizorycznego punktu redukcyjnego w dzielnicy Wrotków, w dniu 28 kwietnia 1967 r. popłynął po raz pierwszy gaz ziemny do stacji redukcyjnej na terenie gazowni.

Jednym z najważniejszych zadań PZITS w latach powojennych było podnoszenie kwalifikacji inżynierów, techników zatrudnionych w instytucjach, biurach studialnych, projektowych,, w przedsiębiorstwach wykonawczych, i eksploatacyjnych i innych.

Ważną role spełniły organizowane przez PZITS w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych zjazdy i konferencje naukowo-techniczne. Na konferencjach w których uczestniczyli najwybitniejsi naukowcy i specjaliści w poszczególnych dziedzinach techniki sanitarnej, omawiano najnowsze osiągnięcia techniki światowej i krajowej, wyrażano poglądy w zakresie kierunków działalności naukowej metod wykonawstwa, problemów eksploatacji, zwiększenia wydajności pracy oraz zagadnień ekonomicznych i organizacyjnych.

Szereg oddziałów PZITS skupiając ludzi nauki i wybitnych specjalistów, stało się ośrodkami wiodącymi w poszczególnych dziedzinach techniki sanitarnej.

Ważnym ogniwem działalności była akcja szkoleniowa między innymi z zakresu przepisów, uprawnień budowlanych, projektowania, wykonawstwa oraz obsługi urządzeń technologicznych.

Inna formą szkolenia były narady techniczne, na których omawiano wybrane zagadnienia dziedziny wykonawstwa oraz eksploatacji urządzeń gazowniczych i techniczno sanitarnych. Narady te dotyczyły przezwyciężenia i rozwiązywania trudności w skali regionu czy województwa. Brali w nich udział wybitni naukowcy i specjaliści przedmiotu, a referentami byli członkowie zainteresowanych kół zakładowych. Duże znaczenie w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych i bieżącej informacji o postępie technicznym i wdrażaniu nowej techniki miały odczyty, ekspozycje filmowe i wycieczki techniczne.

Przemiany polityczne, społeczne i gospodarcze lat 90 – tych postawiły pod znakiem zapytania dotychczas stosowane formy pracy stowarzyszeniowej.

Przedsiębiorstwa naszej branży stanowiące oparcie dla działalności kół zakładowych borykały się z poważnymi trudnościami w podstawowej działalności, ograniczając zatrudnienie, podlegając przekształceniom lub likwidacji.

W tej sytuacji pierwszoplanowym zadaniem była integracja środowiska zawodowego i reprezentowanie jego interesów wobec władz państwowych i lokalnych.. Wzrosło znaczenie działalności związanej z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, poprzez organizowanie szkoleń, konferencji naukowo technicznych, wycieczek, odczytów i itp. Podstawowymi komórkami integrującymi poszczególne branże stały się koła terenowe i sekcje branżowe.

Był to jednocześnie okres szybkiego wdrażania nowoczesnych technologii w reprezentowanych branżach, wprowadzania zmian w krajowych ustawach i rozporządzeniach z uwzględnieniem dyrektyw Unii Europejskiej i Europejskich Norm. Wiele cennych wiadomości można było uzyskać z materiałów informacyjnych renomowanych producentów i dystrybutorów urządzeń technologicznych.

W roku 2002 rozpoczęła działalność Polska Izba Inżynierów Budownictwa będąca samorządem zawodowym architektów , inżynierów budownictwa i urbanistów. Przedstawiciele naszej branży stanowią drugą pod względem liczebności grupę zawodową. Aktualnie, w ramach współpracy PZITS zajmuję się odpłatnym prowadzeniem szkoleń dla i inżynierów naszej branży przygotowujących się do egzaminu na uprawnienia budowlane. Członkowie PZITS działają w organach statutowych PIIB proporcjonalnie do liczebności reprezentowanej grupy zawodowej. Przynależność do Izby jest obowiązkowa dla wszystkich specjalistów pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.

PZITS organizuje co roku ponad 100 konferencji naukowo-technicznych, sympozjów oraz seminariów naukowych i seminariów promocyjnych firm branżowych. Prowadzona jest, także współpraca z pokrewnymi organizacjami, głównie niemieckimi, francuskimi, włoskimi, austriackimi oraz litewskimi. Obecnie dominującą grupą zawodową są pracownicy działów eksploatacji przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, ogrzewnictwa i ciepłownictwa, gazownictwa oraz oczyszczania miast. Znacząca grupę stanowią wykładowcy uczelni technicznych. Dużą wagę przywiązuje się do organizowania Kół Juniorów PZITS na kierunkach inżynierii środowiska wyższych uczelni.

Jubileusz jest dobrą okazją do próby posumowania dokonań kilku pokoleń inżynierów i techników. Przez ten okres zmieniały się ustroje polityczne w kraju i formy organizacyjne. Byliśmy, jesteśmy i chcemy być w przyszłości organizacją o charakterze zawodowym integrującą specjalistów branży sanitarnych , dbającą o rozwój techniki i gospodarki Pozostajemy z wielkim szacunkiem dla naszych poprzedników, którzy swoją działalnością na niwie techniki i gospodarki dokonali powszechnie znanych osiągnięć.

Wszystko co działo się w naszej działalności, zawdzięczamy ludziom, ich pracy, inwencji, wiedzy i autorytetowi. Zachować chcemy we wdzięcznej pamięci tych wszystkich wybitnych fachowców którzy aktywnie działają i działali w przeszłości, a także tych których niema już wśród żywych.

55 lat Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych na Lubelszczyźnie.

W dniu 11 września 1952 roku odbyło się zebranie założycielskie Samodzielnego Koła Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego, Inżynierów i Techników Sanitarnych, Ogrzewnictwa i Gazownictwa w Lublinie. W zebraniu uczestniczyło 22 specjalistów z przedsiębiorstw komunalnych miasta Lublina. Wybrano 4 osobowy Zarząd pod przewodnictwem mgr inż. Bohdana Wołk – Łaniewskiego

W roku 1953 decyzją Zarządu Głównego zostało powołane Samodzielnego Koła Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego, Inżynierów i Techników Sanitarnych, Ogrzewnictwa i Gazownictwa w Lublinie.

W latach 1953 – 54 Lublin był miastem o szczególnym nasileniu prac remontowo – budowlanych związanych z obchodami 10-lecia PKWN. W pracach tych znaczący wkład wnieśli koledzy z Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, Zarządu Zieleni Miejskiej i pracowni projektowych opracowujących dokumentacje odbudowy i renowacji budynków na Podzamczu i Starym Mieście.

W roku 1954 działało już 6 Kół Zakładowych skupiających 56 członków, a w roku 1956 ilość członków wzrosła do 96.

W 1957 r. na zjeździe krajowym uchwalono nowy statut i stowarzyszenie przyjęło nazwę „Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych” .

PZITS określono jako niezależną i dobrowolną organizacją naukowo- techniczną, skupiającą osoby fizyczne i prawne, zainteresowane działalnością zawodową i społeczną w dziedzinach: gazownictwa, wodociągów i kanalizacji, technologii wody i ścieków, ogrzewnictwa, ciepłownictwa,, wentylacji i klimatyzacji, oczyszczania miast i osiedli, gospodarki odpadami, balneotechniki, pralnictwa, techniki sanitarnej wsi, ochrony wód, powietrza atmosferycznego i powierzchni ziemi, urbanistyki poziemnej oraz innych pokrewnych.

Ze względu znaczy wzrost ilości członków (do 152) oraz aktywną działalność stowarzyszeniową Zarząd Główny uchwałą z dnia dniu 5 grudnia 1959 r. powołał Oddział PZITS. Lublinie. Warto przypomnieć skład pierwszego Zarząd Oddziału PZITS w Lublinie:

Przewodniczący – kol. Jerzy Szulc,

1- zastępca przewodniczącego – kol. Janusz Kwiatkowski,

2- zastępca przewodniczącego – kol. Bohdan Łaniewski,

Sekretarz – kol. Konrad Bąkowski,

Skarbnik – kol. Jerzy Szumilewicz.

Zarząd Oddziału aktywnie inspiruje i koordynuje działalność Kół Zakładowych.

W 1961 r. przy oddziale powołano po raz pierwszy 4 Komisje Branżowe w zakresie:

a) wodociągów i kanalizacji – Przew. kol. Jerzy Szulc,

b) ogrzewnictwa „ – „ Janusz Kwiatkowski,

c) balneotechniki „ – „ Ludwig Monic,

d) gazownictwa „ – „ Konrad Bąkowski.

Ważnym wydarzeniem mającym duży wpływ na działalność stowarzyszenia było oddanie do użytku w 1961 Domu Technika przy ul. Skłodowskiej 3 w Lublinie.

Ułatwiło to w znacznym stopniu realizację podstawowych celów PZITS tj.:

1) rozwijania techniki i myśli technicznej, w szczególności w dziedzinach objętych działalnością PZITS,

2) reprezentowanie kadr inżynieryjno-technicznych wobec władz centralnych i lokalnych, a także organizacji społecznych,

3) współdziałanie w planowaniu i realizacji rozwoju reprezentowanych branż,

4) aktywizację członków, podnoszenie kwalifikacji i kształtowanie etyki zawodowej,

5) popularyzowanie wiedzy i postępu technicznego w zakresie objętym działalnością zrzeszenia.

Ważnym osiągnięciem było w tym okresie organizowanie pod patronatem PZITS okresowych spotkań inwestorów, projektantów i wykonawców. Koła zakładowe organizowały liczne imprezy popularyzujące postęp techniczny oraz problemy rozwoju macierzystych zakładów pracy. Nawiązano, także współpracę ze szkołami zawodowymi, zapraszając uczniów na niektóre imprezy związane z popularyzacją rozwoju reprezentowanych branż.

W 1969 roku Oddział zrzeszał już 317 członków w 11 kołach zakładowych..

W styczniu 1970 r. w związku z 50-leciem działalności PZITS na terenie kraju zorganizowano „Konferencję Jubileuszową „ na której wygłoszono następujące referaty:

1) mgr inż. Jerzy Szulc „Historia oddziału Lubelskiego PZITS,

2) inż. Konrad Bąkowski „Dotychczasowe osiągnięcia i perspektywy rozwojowe gazownictwa w województwie lubelskim,

3) mgr inż. Jan Rogalski i mgr inż. Adam Gładysz „Kierunki rozwoju energetyki cieplnej województwa lubelskiego”

4) mg Tadeusz Drelich „Postęp prac w zakresie budowy urządzeń oczyszczających ścieki w miastach województwa lubelskiego w okresie XXV-lecia PRL,

5) mgr inż. Henryk Wójcik „Rozwój wodociągów i kanalizacji w miastach województwa lubelskiego”.

Lata 1970 – 1986 charakteryzowały się dynamicznym wzrostem ilości Kół Zakładowych oraz członków indywidualnych i zbiorowych. Według stanu na dzień 30.06.86 Oddział Lubelski PZITS liczył 940 członków indywidualnych, 19 członków zbiorowych, 47 rzeczoznawców oraz 32 Koła Zakładowe.

Dla zilustrowania ważniejszych aspektów działalności stowarzyszeniowej warto przytoczyć problematykę ważniejszych imprez naukowo-technicznych ogólnokrajowych i regionalnych zorganizowanych w tym okresie: (Dane wg monografii opracowanej w 1986 r. przez kol. Jerzego Szulca.)

-1971 r. „Współdziałanie: projektant wykonawca- użytkownik przy budowie urządzeń cieplnych,

– 1973 r. „ Ciepłownictwo i wentylacja”,

– 1974 r. Ogólnokrajowa narada Naczelnych Inżynierów Przedsiębiorstw Instalacji Sanitarnych na temat „Nowe materiały i zasady budowy urządzeń cieplnych w budownictwie mieszkaniowym”,

– 1974 r. Ogólnokrajowa narada szkoleniowa kadr ciepłownictwa,
– 1976 r. Sympozjum ogólnokrajowe „Unieszkodliwianie i odprowadzanie wód zużytych,
– 1978 r. Ogólnokrajowa sesja naukowo techniczna „Rola i zadania inżynierii sanitarnej w realizacji budownictwa mieszkaniowego” zorganizowana przy współudziale Politechniki Lubelskiej i Lubelskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej,
– 1979 r. .Ogólnokrajowa konferencja naukowo-techniczna „Racjonalna gospodarka paliwami i energią w energetyce cieplnej,

– 1981 r. Ogólnokrajowa konferencja naukowo-techniczna „Odprowadzanie i unieszkodliwianie ścieków na terenach o niskiej intensywności zabudowy w strefach podmiejskich dużych aglomeracji”

– 1984 r. Ogólnokrajowa konferencja naukowo-techniczna „.Doskonalenie eksploatacji miejskich systemów ciepłowniczych”,

– 1985 r. Ogólnokrajowa konferencja w Zagłęboczu ”Problemy gospodarki wodnej makroregionu środkowo wschodniego i ochrony Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego”,

– 1986 r. „Wodociąg Lublina okresu staropolskiego”.

W 1986 r. staraniem prezesa Z/O. kol. Jana Rogalskiego następujący koledzy otrzymali odznaczenia państwowe za działalność zawodową i stowarzyszeniową:

– Krzyże Kawalerskie Orderu Odrodzenia Polski; kol. Ryszard Schneider, (zm.1987 r.) i kol. Jerzy Szulc,

– Złoty Krzyż Zasługi; kol. Konrad Bąkowski,

– Srebrny Krzyż Zasługi; kol. Franciszek Kowal.

W 1990 r. za prezesury kol. Jana Rogalskiego zorganizowano „Sesję Jubileuszową 30-lecia powołania Oddziału Lubelskiego PZITS”, połączoną z konferencją „Podstawowe problemy techniki sanitarnej województwa lubelskiego”.

Wygłoszono następujące referaty:

– mgr inż. Leszek Żelazny „Ocena stanu środowiska na terenie województwa lubelskiego”,

– mgr inż. Henryk Wójcik „Stan i perspektywy rozwoju wodociągów i kanalizacji miasta Lublina,

– mgr inż. Jan Rogalski „Stan i rozwój ciepłownictwa Lublina”.

W 1990 r. Oddział Lubelski posiadał 35 Kół Zakładowych i zrzeszał 719 członków indywidualnych, 22 członków zbiorowych oraz 61 rzeczoznawców PZITS.

Według stanu z maja 1990 r. członkowie zrzeszeni w O/L posiadali ogółem 103 Odznaki Honorowe PZITS ,(74 srebrne i 14 złotych) oraz 21 Odznak Honorowe NOT, (14 srebrnych i 7 złotych ).

Przemiany polityczne, społeczne i gospodarcze lat 90 – tych postawiły pod znakiem zapytania dotychczas stosowane formy pracy stowarzyszeniowej.

W listopadzie 1995 r. Zarząd Oddziału powołał Koło Terenowe grupujące członków PZITS pozostających poza strukturami kół zakładowych. Przewodniczącym Koła Terenowego został kol. Jakub Błażukiewicz.

Lata 1991 – 1996 były okresem intensywnego nadrabiania opóźnień w zakresie nowoczesnego wykonawstwa i eksploatacji obiektów i urządzeń branży sanitarnej, w związku z przechodzeniem gospodarki z systemu nakazowo- rozdzielczego do systemu wolnego rynku i otwarciem na świat. Ujemnymi skutkami były liczne przekształcenia instytucji publicznych i przedsiębiorstw, ich upadłości, prywatyzacje lub rozpad na mniejsze jednostki.

Pojawiła się nowa forma działalności stowarzyszeniowej – organizowanie prezentacji firm dostarczających nowoczesne wyroby sanitarne lub technologie wykonawstwa. Zarząd Oddziału zorganizował 19 takich sympozjów sponsorowanych.

Koło Terenowe zorganizowało 4 spotkania z cyklu „Z nową techniką sanitarną na co dzień”, których celem była popularyzacja najnowszych rozwiązań technicznych w branży.

W 1996 r. ilość kół zakładowych zmalała do 11, a ilość członków indywidualnych do 203.

Kadencja działalności oddziału przypadająca na lata 1996 – 2001 przebiegała w warunkach postępującej recesji gospodarczej. Zjawiska te były szczególnie dotkliwe dla wschodniej części kraju w tym Lubelszczyzny. Zmalała aktywność zawodowa naszych członków, pochłoniętych zdobywaniem środków utrzymania, szukaniem pracy lub staraniami związanymi z przejściem na emeryturę.

W 2001 r. O/L PZITS liczył 8 kół, 3 członków wspierających i 214 członków indywidualnych. Koła Terenowe działały w Lublinie i Chełmie. Koła Zakładowe działały przy: Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji w Lublinie, Lubelskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w Lublinie, Przedsiębiorstwie „Proper” w Lublinie , Bialskich Wodociągach i Kanalizacji w Białej Podlaskiej i Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej w Biłgoraju.

W latach 1996 – 20001 zorganizowano 12 sympozjów promocyjnych w których uczestniczyło ponad 700 osób. Zarząd Oddziału zorganizował 11 prelekcji związanych z funkcjonowaniem organów administracji państwowej na Lubelszczyźnie. Odbyły się ponad to dwie kursokonferencje:

1) Przygotowanie, projektowanie i realizacja inwestycji w gospodarce komunalnej i ochronie środowiska”

2) Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne.

Koło Terenowe pod przewodnictwem kol. Jakuba Błażukiewicza kontynuowało cieszący się dużym uznaniem członków cykl prelekcji p.t. Z nowoczesną techniką sanitarną na co dzień”.

Zarząd KT współorganizował coroczne wyjazdy do Warszawy na targi „Instal-Expo”.

Aktywnie działało Koło Zakładowe przy MPWIK w Lublinie pod przewodnictwem kol. Adama Janczewskiego organizując projekcje filmów technicznych, wycieczki techniczne na obiekty gospodarki komunalnej, prelekcje i odczyty.

Ważnym wydarzeniem zaistniałym w czasie trwania bieżącej kadencji Zarządu Oddziału jest powstanie Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w Lublinie. W ramach współpracy O/L PZITS organizuje odpłatnie sesje szkoleniowe dla członków Izby.

W 2003 r. dzięki staraniom kol. Janusza Iberszera udało się reaktywować kilkudziesięciu byłych członków PZITS, którzy weszli w skład kół terenowych w Lublinie, Chełmie Zamościu i Białej Podlaskiej.

Efektywność działania struktur organizacyjnych stowarzyszenia zależy od osobistego zaangażowania oraz umiejętności zawodowych i organizacyjnych członków. Z natury rzeczy największy wpływ wywiera osobowość Przewodniczącego Z/O wybieranego imiennie na zebraniu sprawozdawczo wyborczym. Z perspektywy czasu warto przypomnieć nazwiska przewodniczących i kadencje pełnienia funkcji.

Samodzielne Koło Terenowe:

1953 – 1954; kol. Bohdan Wołk -Łaniewski,

1954 – 1958; kol. Zygmunt Śliwiński,

1958 – 1959; kol. Jerzy Szulc,

Oddział Lubelski PZITS

1959 – 1961; kol. Jerzy Szulc,

1961 – 1962; kol. Jerzy Woliński,

1962 – 1963; kol. Wanda Mołoniewicz,

1963 – 1964; kol. Wanda Mołoniewicz,

1964 – 1966; kol. Jerzy Szulc,

1966 – 1968, kol. Jerzy Szulc,

1968 – 1970; kol. Jerzy Szulc,

1970 – 1972; kol. Jerzy Szulc,

1772 – 1975; kol. Janusz Kwiatkowski,

1975 – 1978; kol. Janusz Kwiatkowski,

1978 – 1981; kol. Janusz Kwiatkowski,

1981 – 1985; kol. Henryk Taźbirek,

1985 – 1991; kol. Jan Rogalski,

1991 – 1996 ; kol. Marek Adamski,

1996 – 2001; kol. Marek Adamski,

2001 – 2003, kol. Marek Adamski

2003 – 2005 p.o. kol. Janusz Iberszer

2005 do chwili obecnej kol. Janusz Iberszer.

W całym 55–leciu efektywność działania była niewątpliwa zasługą wielu członków PITS, ich osobistego zaangażowania i aktywności.

Z tej okazji wszystkim byłym i obecnym kolegom z PZITS i bratnich organizacji inżynierskich należą się szczególne podziękowania i wyrazy uznania za twórczą działalność i koleżeńską współprace.

Życzymy zdrowia dobrego samopoczucia i „Żeby się chciało chcieć, cokolwiek by to było”.

Znaczącym wydarzeniem w roku 55 – lecia działalności Oddziału Lubelskiego był XXV Krajowy Zjazd Delegatów PZITS w Warszawskim Domu Technika NOT..W Zjeździe uczestniczyli jako delegaci oddziału kol. Adam Janczewski, Konrad Bakowski i Radosław Osiak oraz z urzędu Prezes Zarządu Oddziału kol. Janusz Iberszer i kol. Franciszek Kowal jako członek Głównego Sadu Koleżeńskiego.

Medale PZITS im. prof. Zygmunta Rudolfa za Wybitne Zasługi Dla Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych otrzymała kol. Krystyna Korniak – Figa, Przewodnicząca Głównej Komisji Rewizyjnej i kol. Konrad Bakowski wieloletni działacz ZO w Lublinie i autor książek z dziedziny gazownictwa.

Następnie odbyło się głosowanie w sprawie nadania Godności Członka Honorowego PZITS. Z Odziali Lubelskiego zgłoszony został kol. Konrad Bakowski, który w glosowaniu jawnym uzyskał przeważającą ilość głosów wymaganych do przyznania tej godności.

Delegaci z Lublina uczestniczyli aktywnie w komisjach zjazdowych. I tak: kol. Adam Janczewski w Komisji Uchwał i Wniosków, kol. Radosław Osiak w Komisji Skrutacyjnej, kol. Janusz Iberszer w Kolegium Prezesów Oddziałów.

W wyborach władz PZITS kandydowali: kol. Konrad Bakowski na Członka Zarządu Głównego i kol. Franciszek Kowal na Członka Głównego sadu Koleżeńskiego. W głosowaniu tajnym obydwaj zgłoszeni zostali wybrani większością głosów.

Na zjeździe przyjęto Sprawozdanie z działalności PZITS w latach 2004 – 2007 oraz udzielono absolutorium ustępującemu zarządow.

Prezesem PZITS został wybrany ponownie prof. Andrzej Królikowski pochodzący z Lublina..